Vrijdag 3 oktober vindt de afstudeerpresentatie plaats van Joeri Sannen (Stedenbouw) met als onderwerp “Ecozoom – Natuurinclusiviteit als drager voor een veerkrachtig Bergen op Zoom” 

Commissie:
Voorzitter                    : Ana Luïsa Silva Pereira de Moura (RAVB)
Mentor                         : Martin Aarts (Settingthestage)
Externe criticus           : Marit Janse (De Urbanisten)
Toegevoegde criticus : Riëtte Bosch (Rijksvastgoedbedrijf)

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 3 oktober om 12u00  
Locatie: lokaal AP.A00.012

In Bergen op Zoom spelen problemen in de natuur en de aantrekkelijkheid van de stad. Bergen op Zoom staat volgens de ranglijst aantrekkelijke steden op plaats 39, terwijl het ooit een van de belangrijkste steden in Nederland was. Belangrijk daarbij is de kwaliteit van de leefomgeving: Van verloedering, leegstand, kwetsbare wijken en overlast tot een zwakke klimaatbestendige inrichting van de openbare ruimte. Met andere woorden de leefbaarheid staat onder druk, echter terwijl er sprake is van een rijke cultuurhistorie en een rijke landschappelijke omgeving. Van UNESCO werelderfgoed tot Natura2000 gebieden in de Brabantse Wal en de Zeeuwse Delta. Dit biedt kansen tot een integrale revitalisatie.

Het is van belang dat de ecosystemen van Bergen op Zoom weerbaar worden.
P. Vollaard e.a. noemt in ‘Stadsnatuur maken’: “Veerkracht speelt een rol in economische systemen, in sociale en in ecologische systemen. In een veerkrachtige stad zijn ze met elkaar in balans.” Wat als in Bergen op Zoom deze systemen worden verbonden? Wat als de stad de rijke landschappelijke omgeving omarmt door deze zichtbaar te maken in de stad? Inspirerende voorbeelden zijn Stockholm, Malmö, Assen en Ede, waar natuurinclusiviteit de aantrekkelijkheid van de stad vergroot, door middel van integrale principes. Echter, daarvoor is een nieuwe stedelijke ontwerpstrategie nodig.

Door middel van een integrale analyse, waarin de landschappelijke ondergrond en het ecologische systeem als basis zijn genomen, zijn drie testlocaties aangewezen: Van de klei bij de Binnenschelde met bedrijventerrein Geertruidapolder, de bourgondische Binnenstad op het zand tot de hoge zandgronden van ‘De Bergse Entree’ aan de oostzijde. Daarbij zijn plekken als ‘De Zoom’ en de Waterschans unieke locaties binnen de groenstructuren van de stad. Het is essentieel om de bestaande kwaliteiten met robuuste stadsnatuur te integreren. Doelsoorten spelen een rol in het versterken van de biodiversiteit en het natuurinclusieve ontwerp.

Het aanbrengen van natuurlijke hotspots, dient doorwaadbare netwerken en routes voor mens én natuur te versterken en bestaande en nieuwe hotspots te verbinden. Omdat het introduceren van nieuwe natuur belangrijk is voor de identiteit van Bergen op Zoom is een omslag in denken noodzakelijk, waarin ‘natuuramnesie’ wordt verminderd en de volgende generatie geprikkeld wordt om in en met de natuur te leven. Een stad die uitnodigt om in de natuur te leven. Daarvoor zijn natuurinclusieve ontwerptools ontworpen, zoals het integreren van het beheer en gebruik [factor tijd] en de maat en schaal voor specifieke biotopen en leefomgevingen. Daarnaast geeft het perspectief vanuit dieren die de stad zien als een berglandschap tot aan de porositeit in gebouwen en openbare ruimte, nieuwe inzichten.

Door in te spelen op economische, sociale en ecologische systemen, is de stad klaar voor een natuurinclusieve transformatie. Zodoende maakt de natuur – in Bergen op Zoom – met zijn zandrug in veenachtig gebied tussen de Scheldedelta en westrand van het Brabants zandplateau, een wezenlijk onderdeel uit van de identiteit van de stad. Met de Ecozoom ontstaat er door de combinatie van ruimtelijke en sociaal programmatische factoren, een exclusieve kans om opnieuw een aantrekkelijke stad te zijn.