Vrijdag 12 december vindt de afstudeerpresentatie plaats van Dennis Beekman (Stedenbouw), getiteld “Rewilding Riverbanks”.

Commissie:
Voorzitter                   : Nancy Smolka
Mentor                       : Jaap van den Bout
Externe criticus          : Philomena van der Vliet
Toegevoegde criticus : Lodewijk van Nieuwenhuijze

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 12 december om 14u00
Locatie: Ziegler Branderhorst stedenbouw (Coolhaven 96a, Rotterdam)

De Rijn-Maasmonding is van oorsprong een gebied dat zich rondom haar oevers kenmerkte door een groot areaal intergetijdengebied met slikken, schorren, zandbanken en vloedbossen. De samenkomst van zoet- en zout water en de aanwezigheid van het getij creëren hier unieke omstandigheden voor waardevolle natuur. In de afgelopen eeuw is dit rivierenlandschap echter sterk verstedelijkt en is de rivier steeds intensiever gebruikt en bewerkt voor menselijke activiteiten. Door de aanleg van havens en industriegebieden, kades en bedijking en de regulering van het systeem door de deltawerken is een groot deel van deze natuurlijke dynamiek en daar aan gebonden biodiversiteit verdwenen.

Onderdeel van studie is het verstedelijkte buitendijks gebied tussen Rotterdam en de Drechtsteden. Het gebied kent een meervoudige opgave van woningbouw, waterveiligheid en natuurherstel maar de beschikbare ruimte is beperkt. Veel buitendijkse gebieden worden ingenomen door bedrijventerreinen, waarvan de functies vaak niet langer meer afhankelijk zijn van de ligging aan het water. Gemeenten zoeken daarom naar mogelijkheden om deze terreinen te transformeren naar woongebieden. Recente herontwikkelingen hebben veelal echter niet tot ruimtelijke verbeteringen geleid. Privatisering van de oevers en de aanleg van verharde woonbuurten met harde kades belemmeren de oeverecologie, ruimte voor het water en de relatie met de rivier. Waar enerzijds succesvolle programma’s zoals ‘‘Ruimte voor de Rivieren’’ en ‘‘Rivier als Getijdenpark’’ bestaan, wordt elders in buitendijks gebied nog steeds gebouwd op manieren die ten koste gaan van water en natuur.

Door de opgaven voor water en natuur in samenhang met woningbouw te beschouwen wordt de spaarzame ruimte beter benut, maar kan woningbouw bovendien als middel worden ingezet om ruimte voor de rivier en natuurontwikkeling aan te jagen. Wanneer deze opgaven integraal worden ontworpen, kunnen zij meer dan alleen naast elkaar bestaan. Een symbiotische herontwikkeling creëert meerwaarde doordat de verschillende onderdelen elkaar aanvullen en versterken in plaats van belemmeren. Door ruimte te bieden aan overstroming en landschapsvormende processen en bodem- en water sturende principes leidend te maken ontstaat de mogelijkheid om het intergetijdenlandschap op een robuuste en veerkrachtige manier te herstellen en te combineren met gebruiksfuncties. Er kan een gezamenlijk landschap ontstaan waarin kansen liggen voor een uniek woon- en werkmilieu, recreatie en een betere relatie met het binnendijks gebied. De wisselende dynamiek van het water en aanverwante biodiversiteit voor veel mensen weer zichtbaar en de beleving van de rivier wordt een nieuw leven ingeblazen.

Aan de hand van vier overkoepelde ontwerpprincipes toont de visie de synergie bij het meervoudig ruimtegebruik voor water, ecologie en stedelijk gebruik in het buitendijks gebied. Twee locaties zijn nader uitgewerkt tot een stedenbouwkundig ontwerp. Het resulteert in twee onderscheidende woonlandschappen: het ‘’Eiland’’ en de ‘’Vloedpolder’’.