Vrijdag 19 april vindt de afstudeerpresentatie plaats van Marjolijn Vrolijk (Architectuur) met als onderwerp:
“Een etalage voor stoffage – casus Delfshaven“.

Commissie:

Voorzitter                           : Caspar Frenken (RAvB)
Mentor                                : Madeleine Mans (JVST)
Externe criticus                  : Florian de Visser (Site Stories)
Toegevoegde criticus         : Sereh Mandias (TU Delft)

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 19 april om 16u00, inloop 15u45
Locatie: Dunantstraat 14C te Rotterdam

Een etalage voor stoffage komt voort uit twee belangrijke vragen die ik had aan het begin van dit
afstudeerproject. Een was een wat diepgaandere vraag over de hedendaagse architectuur en de
andere een praktische vraag over het afstuderen zelf.

Het begon met de bevraging van de huidige ontwerppraktijk. De architectuur die vandaag de dag in een
versneld tempo uit de grond wordt gestampt, mist soms eigenheid. Een persoonlijke fascinatie zou hier
wellicht een oplossing voor kunnen bieden. Ik ben namelijk gefascineerd door de laag die bewoners en
passanten zelf toevoegen aan hun straat of wijk. Ze verrijken deze met hun prullaria en zelfexpressie
en vormen zo de identiteit van een plek. Die laag noem ik de stoffagelaag, een term die ik leen uit de
schilderkunst. Een schilderij stofferen is het toevoegen van mensen, spullen, boompjes, enz. aan
bijvoorbeeld een landschap.
De prullaria in een voortuin, versiersels op de vensterbank, graffiti, (on)gecontroleerd onkruid,
waslijnen, proteststickers op stoplichten, volle balkons, of wat velen troep zouden noemen, is de
stoffage van de stad. Al deze dingen ontstaan na de oplevering van het bouwwerk. Dit ontwerpen is
paradoxaal. Desalniettemin vind ik stoffage het onderzoeken waard. Kon ik van al die kleine dingen
architectuur maken?
Zo ontstond de vraagstelling van de opgave. Kan ik een aanvulling doen op de huidige
ontwerpmethodiek door stoffage mee te nemen in het proces?

Ruim voor mijn afstuderen zat ik al met een praktische vraag. Zoals alle academiestudenten ben ik
naast de studie ook werkzaam in het vakgebied. Dat betekent veel schermtijd en geen vrije tijd.
Afstuderen vereist discipline en aandacht. Hoe blijf je zo’n lange tijd gemotiveerd? Ik moest een list
bedenken. Uiteindelijk koppelde ik het afstuderen aan mijn favoriete bezigheid: (hand)tekenen.

Zo begon mijn afstuderen met een tekenend onderzoek in de wijk Delfshaven. Een zoektocht naar de
ideale ingrediënten voor een passend en levendig ontwerp dat wel de eigenheid zou hebben die ik
soms mis in de huidige architectuur. Met een klapstoel en een tekenblok onder de arm heb ik
meerdere weekenden zitten tekenen in de wijk. Na het maken van een reeks observatietekeningen ben
ik overgestapt naar een reeks droomtekeningen van dezelfde plek.
Aan de hand van deze reeks heb ik de belangrijkste eigenschappen gefilterd en meegenomen naar een
architectonische ingreep op de getekende locatie. Het tekenen heeft me veel geleerd over mijn eigen
bril, mijn potlood en mijn rol als ontwerper. Door te reflecteren op mijn tekeningen – beter gezegd, door
te kijken waar ik meer kleur toevoegde – kreeg ik door wat voor mij als ontwerper belangrijk is.

De ingrepen zijn allemaal gedaan in een bestaande situatie en/of gebouw. Soms om een bepaald
gebruik te faciliteren, te verbeteren of een eigenschap uit te vergroten. De functie van ieder ontwerp is
wisselend. Ze zijn specifiek voor de desbetreffende plek ontworpen, ontstaan uit wat ik daar aantrof en
ze refereren aan wat ik erbij heb gedroomd. Wat de ontwerpen verbindt is dat ze allemaal op hun eigen
manier de schoonheid van desbetreffende prullaria laten zien en zo ook stimuleren. De ontwerpen zijn
een etalage voor stoffage.

Een architect kan geen catalogus pakken en mensen en spulletjes in de projecten zetten om zo in een
keer een geslaagd gebouw te maken. Dan komen we alsnog uit op de generieke gebouwen waarnaar ik
refereer in het begin van deze tekst. Een architect kan wel heel veel andere dingen, zoals observeren,
leren en katalyseren. Daarom leg ik de doorlopen methodiek vast en bundel ik mijn project in een
catalogus ter voorbeelding. Aan de hand van mijn verbeelding, na het maken van een lange reeks
onderzoeks- en gevoelstekeningen, voorbeeld ik hoe mijn Delfshaven er uit zou zien als we ons door
stoffage laten leiden en iets meer durven te dromen tijdens het ontwerpproces.

Zo droom ik dat Een etalage voor stoffage niet bij casus Delfshaven blijft en dat het andere ontwerpers
inspireert. Niet alleen om aandacht te besteden aan de stoffagelaag, maar ook om zelf een fascinatie
te ontdekken en deze een stem te geven in de stad.