Vrijdag 15 maart vindt de afstudeerpresentatie plaats van Milou van Zomeren (Architectuur) met als onderwerp: ” Het Dynamisch Fundament“.

Commissie:

Voorzitter                           : Margit van Schaik (RAvB)
Mentor                               : David Habets (RAAAF)
Externe criticus                 : Enzo Valerio (Enzo Valerio Architect)
Toegevoegde criticus        : Sjef van Hoof (Sjef van Hoof)

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 15 maart om 17u00 (inloop 16u30)
Locatie: De Koepels, Persoonshaven 906 te Rotterdam

Te midden van ons dynamische Nederlands rivierenlandschap, wordt architectuur gedragen door fundamenten. Deze fundamenten, die dienen als constructieve basis en drager voor de architectuur, vinden hun ankerpunt in het landschap zelf, een intrigerende paradox die zich verborgen houdt onder het maaiveld. Dit project onthult het dynamische karakter van het Nederlandse rivierenlandschap door de ondergrondse funderingswereld en landschapsdynamieken beleefbaar te maken. 

In een tijd waarin klimaatverandering onze leefomgeving beïnvloed, brengt dit ontwerp lokale veranderingen veroorzaakt door zeespiegelstijging, meer piek water in de rivieren, meer regenwater en langere droge periodes aan het licht. De traditionele benadering van funderingen is gericht op het onderdrukken van de dynamiek om de stabiliteit van gebouwen te waarborgen. Vooral in Nederland, met zijn delta en rivierbeddingen, blijken funderingen bijzonder kwetsbaar voor invloeden veroorzaakt door het klimaat, zoals bodemdaling en schommelende waterstanden. De werkwijze om schade te voorkomen door extra constructies en stabiliteit toe te voegen, resulteert in het onderdrukken van de dynamiek.

Dit project neemt een alternatieve benadering door te onderzoeken hoe architectuur kan worden ontwikkeld met het dynamische landschap als uitgangspunt. Het gebouw stelt zich op als een snede door het landschap. Het onthult drie landschappelijke dynamieken – bodemdaling, schommelende grondwaterstanden en fluctuerende waterstanden langs de Maas – en legt tevens de houten paalfunderingen van twee voormalige gashouders bloot. Het gebouw bestaande uit vier paviljoens die een specifiek ontworpen fundament hebben dat reageert op verschillende vormen van dynamiek. De wanden bewegen mee en het dak fungeert als een overkoepelend element dat als een grafieklijn in beweging wordt gezet. 

De scenografische benadering van het ontwerp zorgt ervoor dat het landschap het gebouw dirigeert. Het veranderlijk gebouw doet dienst als drager voor kunst en cultuur, met het Mallegatpark aan de Rotterdamse Maas, als specifieke locatie.

Bezoekers en gebruikers ervaren de dynamiek in de verschillende paviljoens. Bij de vloer voor expressie, die 8 mm per jaar zakt door de bodemdaling, ontstaan er scheuren in de vloer en wanden. De wand van de hellingbaan naast het paviljoen vormt een graadmeter ten opzichte van de funderingsplaat. In de galerie van reflectie wordt het bodemwater peil, wat per seizoen kan fluctueren met 1345 mm, afleesbaar door de schuinte van de  loopbrug en de wand naast de galerie, die statisch is. Doordat de galerie soms hoger en soms lager staat ten opzichte van de wand, verandert de lichtinval in de ruimte. In de kathedraal onder het maaiveld worden de sporen van de verwijderde grond afleesbaar door de verkleuringen die achterblijven op de blootgelegde funderingspalen. Het podium op de rivier laat de grootste dynamiek zien, een hoogteverschil 1700 mm per etmaal. Deze dynamiek wordt zichtbaar door de hoogte van het podium ten opzichte van de vaste wand en de waterhoogte ten opzichte van de trap. De bewegingen in het gebouw creëren een scenografisch geheel dat inspireert en aan het denken zet. Met dit ontwerp wordt de ruimtelijke kwaliteit van beweging binnen de architectuur verkend. Daarnaast dient het ontwerp als levendig statement over de onlosmakelijke verbinding tussen gebouwen en het dynamische landschap waarin ze verankerd zijn.