Vrijdag 5 januari vindt de afstudeerpresentatie plaats van Pim Heikoop (Stedenbouw) met als onderwerp “De Rotterdamse centrumparadox“.

Commissie:

Voorzitter                           : Thijs van Spaandonk (RAvB/Bright)
Mentor                               : Barend Mense (KCAP)
Externe criticus                 : Arjen Knoester (Gemeente Rotterdam)
Toegevoegde criticus        : Iza Slodka (Studio Iza Slodka)

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 5 januari om 10u30
Locatie: Zaal 4.34A in het Stadhuis van Rotterdam (Uiterlijk minimaal 24 uur vooraf aanmelden bij Pim 0902123@hr.nl)

Lopend door het centrum van Rotterdam, bijvoorbeeld over de Meent of over de Hoogstraat, is de bruisende stedelijkheid duidelijk voelbaar. Je bent in het centrum van één van de grootste steden van Nederland en dat merk je. De verbazing is daarom groot als je vanaf de straat een hoek om gaat en plots al het stedelijk leven verdwenen lijkt. Middenin het oude centrum van Rotterdam liggen straten, kades, kanalen en open ruimtes waar het gevoel van leegte overheerst. Gebouwen tonen hier hun gesloten achterkanten en geparkeerde auto’s lijken de voornaamste gebruikers te zijn.

Deze paradox van bekende, bruisende plekken en verscholen, lege plekken in het centrum van Rotterdam fascineert mij. Tegelijk roept het ook de vraag op welke potentie en behoefte die lege plekken hebben en met welke groeistrategie zij die kunnen realiseren. Wordt de sfeer van de Meent en de Hoogstraat met gelikte koffiezaakjes en high-end flagshipstores verder uitgesmeerd over de rest, of kan het paradoxale contrast juist de basis zijn voor nieuwe kwaliteit die aanvullend is op het bestaande?

De huidige groeistrategie voor het centrum draait om programma toevoegen. Door reusachtige torens te bouwen worden topsegment kantoren, bedrijfsruimte en duizenden woningen toegevoegd. Een bijwerking van deze groeispurt is de stijging van huur en woningwaarde met als gevolg dat kleinschalige detailhandel en creatieve broedplaatsen als ZOHO en het Schieblock in hun huidige vorm verdwijnen uit de stad. Deze plekken bestaan immers bij de gratie van een betaalbare vierkantemeterprijs. Juist deze plekken vormen nu een contrast met de aangeharkte, high-end binnenstad en geven op een unieke manier kleur aan de stad.

Dit project laat zien hoe de bedreigde creatieve broedplaatsen een permanente plek kunnen krijgen in de eerder beschreven ‘lege’ ruimtes in het centrum van Rotterdam. Met het behoud van bestaande gebouwen als uitganspunt is een grid ontworpen waarmee een mozaïek van nieuwe gebouwen en publieke ruimtes ontstaat, dat zich zorgvuldig nestelt in de bestaande stad. Door hun flexibele indeling bieden de gebouwen plek aan een diverse samenstelling gebruikers. De publieke ruimtes zijn compact en informeel en vormen  door hun overhoekse oriëntatie een aaneenschakeling van convergerende en divergerende ruimtebelevingen. In deze ruimtes geldt, met enkele richtlijnen, een vrijheid van gebruik waardoor zij als podiums voor stedelijkheid functioneren.

In contrast met de lange lineaire zichtlijnen door de grote open stadstraten van het centrum, vormt dit nieuwe district een verscholen geheel dat langs meanderende routes kan worden ontdekt. Het district wordt een bestemming in plaats van een blinde vlek en vormt door haar poreusheid nieuwe routes tussen oost en west en tussen noord en zuid. De overlap van verschillende soorten gebruikers, bezoekers, evenementen en ontmoetingsplekken zorgt voor interactie en kruisbestuiving en resulteert in afwisselende dynamiek over de hele dag.

Met de realisatie van dit Design District ontstaat een nieuwe paradox in Rotterdam centrum. Een paradox van twee werelden die naast elkaar bestaan in hetzelfde centrum. De standaardspiraal van gentrificatie die alle prijzen naar het hoogste niveau stuwt maakt pas op de plaats en laat ruimte voor betaalbaarheid en andere waarden dan cashflow. Het contrast dat ontstaat is groot, uniek en opvallend. En daarom typisch Rotterdams.