Woensdag 22 december om 09u00 vindt de slotpresentatie plaats van Bart van der Linden (Architectuur) met als onderwerp “Engawa – Harmonious Architecture“.

Commissie:

Voorzitter                           : Renske van der Stoep (RAvB)
Mentor                                : Bart Hollanders (Eagles of Architecture) 
Externe criticus                  : Laurens Boodt (Laurens Boodt Architect)
Toegevoegde criticus         : Frank Loer (Loer Architecten)

Afstudeerdatum en locatie:
Donderdag 22 december om 09u00, besloten bijeenkomst
Locatie: Externe locatie, alleen toegankelijk voor genodigden. 

ENGAWA – HARMONIOUS ARCHITECTURE

Twee jaar geleden raakte ik in Japan geïnspireerd door: engawa. Een ruimtelijk element uit de Japans architectuur. Engawa vertaald uit het Japans betekent letterlijk ‘rand’ en gawa betekent ‘kant’. Het gaat om de rand aan een gebouw waar binnen en buiten vervlochten raken met elkaar. De engawa legt de verbinding tussen het gebouw en zijn natuurlijke omgeving. Die verbinding kan als spiritueel worden ervaren. 

Wat mij fascineerde was het detail waarvan af te lezen was dat het met zorgvuldigheid en aandacht gemaakt is. Vervaardigd met een intentie enkel en alleen omwille van het werk zelf. Dit is mijn uitgangspunt geworden voor mijn afstuderen: door te ontwerpen vanuit het kleine zonder te weten wat het grotere geheel zou gaan worden. Mijn ontwerp ontstond vanuit deze kiem en ontvouwde zich als een bloem. Een methode die voor mij nog onbekend was. 

Al snel kwam ik erachter dat bouwen in harmonie met de natuur goed samen gaat met de techniek van het bouwen met hout. Door de urgentie van de huidige klimaatproblematiek vernieuwde ik mijn ontwerpregels en stelde: vanaf nu ontwerp ik alles van hout. Want hout is hernieuwbaar, slaat CO2 op en zorgt voor een aangenaam leefklimaat. Het ontwerpend onderzoek van mijn opgave startte daarom met het natekenen en bestuderen van Japanse houtverbindingen en bijbehorende traditionele architectuur in hout. De focus lag hierbij op de houtverbindingen en de verbinding tussen binnen en buiten. 

Hierna vertaalde ik twee voornamelijk betonnen Rotterdamse gebouwen, in hout. Ik koos De Parkeergarage Bijenkorf en een gezinswoning in Noord Rotterdam. De Parkeergarage en de Woning krijgen een warme sfeer ten opzichte van het onveilige brute beton. In de vertaalde situatie veranderen de balkhoogtes, waardoor de totale hoogte van het gebouw mee verandert. 

De tweede regel die ik later had opgesteld was het toepassen van hout in de vorm van balken, wat resulteerde in een houten paal- en balkconstructie. De verschillende, boven op elkaar gestapelde stramienmaten werden bepalend voor de houtafmetingen in de constructie. Het resulteerde in een frame dat op het maaiveld robuust is en waar stedelijk programma gecreëerd kon worden. Bovenin zijn de afmetingen kleiner en staan de kolommen dichter bij elkaar, wat intiemere ruimtes oplevert en waardoor de ruimte beter geschikt is voor wonen. 

Bij het uitzoeken van een geschikte locatie stelde ik mijzelf de vraag: wat nu als de huidige Parkeergarage Bijenkorf vervangen wordt door mijn ontwerp? Puur hypothetisch. Twee autonome volumes bovenop elkaar gestapeld. Beneden een flexibel stedelijk volume voor auto’s dat zich later kan aanpassen aan de behoefte van de stad. Bovendien kunnen de vloeren worden ingewisseld, net zoals bij een legbordstelling. Daarbovenop een permanent woonvolume voor gezinnen. Waarbij bovenop een gemeenschappelijke productie tuin en een functionele laag gecreëerd is boven de woningen. Deze is voornamelijk bedoeld voor het stallen van fietsen. 

Engawa is te herkennen door in te zoomen op de aansluitingen van het ontwerp met de omgeving. Door de gelaagdheid en de sequentie tussen binnen en buiten te herkennen aan de rand van het gebouw waar binnen en buiten elkaar ontmoeten. Hierbij zijn er significante verschillen gemaakt met het hout op publiekelijk en privaat niveau. Het gaat hier om verschillen in afmetingen van het hout en de daarbij horende verbindingen. Engawa gaat over de hele wezenlijke dingen. Denk bij het creëren van de gelaagdheid in het gebouw bijvoorbeeld aan het overstek, de positie van het opstapje, of de locatie van de deurbel. Diverse elementen die ik vond tijdens het bestuderen van mijn referenties paste ik toe op mijn eigen testlocatie.