Vrijdag 16 december om 18u00 vindt de slotpresentatie plaats van Fung Chow (Architectuur) met als onderwerp “CULTURA – Het cultuurhuis van de Hoge Vucht”

Commissie:

Mentor : Jasper Spigt (architecten van Mourik)

Externe criticus : Susanne Pietsch

Toegevoegde criticus : Tomas Dirrix (atelier Tomas Dirrix)

Voorzitter : Caspar Frenken (RAvB)

Afstudeerdatum en locatie: 

Vrijdag 16 december om 18u00

Locatie : Collegezaal 02.51 Academie van Bouwkunst, Pieter de Hoochweg 129

“CULTURA – Het Cultuurhuis van de Hoge Vucht” 

In deze tijd van technologische en maatschappelijke veranderingen wordt het belang van fysieke ontmoetingsplekken steeds groter. De pandemie heeft bevestigd dat we niet zonder sociaal contact kunnen. We hebben elkaar nodig; je deel voelen van een gemeenschap draagt bij aan ons leefgeluk. In Nederland wonen dan wel veel mensen met diverse achtergronden, maar lang niet iedereen voelt zich deel van een gemeenschap. Veel mensen leven dan ook geïsoleerd.

Dit speelt overduidelijk in de wijk Hoge Vucht in Breda-Noord, waar ik zelf nu al 6 jaar woon. Een typische wederopbouwwijk met een grote diversiteit aan achtergronden waarbij zichtbaar is dat de sociale samenhang totaal ontbreekt. Uit onderzoek blijkt dat er een groot aantal initiatieven zijn om van de wijk een leefbaardere plek te maken. Echter, deze sociale voorzieningen liggen versnipperd over vier buurten in de wijk en zijn gericht op specifieke doelgroepen. Het samenbrengen van de verschillende buurtbewoners vormt het uitgangspunt van dit onderzoek. 

De centraalgelegen wijkbibliotheek is in het kader van bezuinigingen verdwenen, terwijl dit juist als sociale ontmoetingsplek diende die mensen, jong en oud, bij elkaar bracht. Echter, met meer dan 18.000 inwoners is er een grote behoefte aan een dergelijke plek voor de wijk, waarbij de toevoeging van kunst en cultuur een belangrijk verbindend element vormt. Juist kunst en cultuur dragen bij aan hedendaagse thema’s zoals eenzaamheid, sociale integratie en participatie. Het geeft iedereen een kans hun talent te ontdekken, zichzelf te ontwikkelen en anderen te ontmoeten.

Dit afstudeerproject laat zien hoe een nieuw cultureel centrum met ruimte voor een bibliotheek, kunst en cultuur, een belangrijke stap is naar een leefbaardere wijk. De meest aangewezen plek hiervoor is het huidige winkelcentrum, wat voor iedereen goed bereikbaar is door de centrale ligging. Het is een door van den Broek en Bakema in 1969 zodanig ontworpen compositie van verschillende gebouwen, dat er tussenstraten ontstaan. Deze dienden als plekken waar je elkaar spontaan kon ontmoeten. Door verschillende uitbreidingen in de loop der jaren is het een introvert gebouw geworden dat naar binnen is gericht, met blinde gevels aan alle buitenzijden. Om de herkenbaarheid te vergroten is het noodzakelijk dat de overkapte passages en een deel van het winkelcentrum worden opengebroken, zodat het introverte karakter verdwijnt. Zodoende ontstaat een aantrekkelijke locatie voor het nieuwe cultuurhuis en wordt het winkelcentrum weer teruggebracht naar een doorwaadbare plek zoals het vroeger bedoeld was; een plek van ontmoeting, centraal gelegen in de wijk.

De compositie op de grote schaal wordt doorgezet in het cultuurhuis. Het programma hierin vormt samen de verbindende kracht van het gebouw. Samen kunnen ze een breed scala aan activiteiten aanbieden. Dit resulteert in een laagdrempelig, doorwaadbaar gebouw bestaande uit een stapeling van specifiek programma, waar je doorheen dwaalt en spontane ontmoetingen faciliteert. Er zijn verschillende activiteiten die binnen de specifieke ruimtes of in de ‘publieke straat’ van het gebouw kunnen plaatsvinden. Je kunt lezen in een ruimte met mensen om je heen, werken in een stillere intiemere ruimte, of een activiteit bijwonen met een groep buurtbewoners: er is een plek voor iedereen. Bovendien bieden de werkkamer en het wijkpunt, mogelijkheden voor sociale ondernemers uit de wijk om hier te werken en verbindingen te leggen met het al bestaande netwerk van sociale voorzieningen. Zodoende wordt het gebouw een plek waar buurtbewoners zich mee verbonden voelen, maar hen ook onderling verbindt.

Cultura laat zien dat dit een belangrijke stap is naar een leefbaardere wijk, zorgt voor een betere sociale samenhang tussen de zeer diverse inwoners van de Hoge Vucht en iedereen een stapje verder kan helpen. Een gebouw waar zij trots op kunnen zijn en waar samen gewerkt wordt aan een betere wijk.