menu sluiten
zoek terug
terug

Slotpresentatie Phylicia Kok-Sey-Tjong

vrijdag 11 maart, 11u30
Slotpresentatie Phylicia Kok-Sey-Tjong

Vrijdag 11 maart om 11u30 vindt de slotpresentatie plaats van Phylicia Kok-Sey-Tjong (Architectuur) met als onderwerp “Transformeren met affordance“.

Commissie:

Voorzitter                           : Jeroen Visschers (RAvB)
Mentor                               : Frederik Pöll, architect, Bureau voor architectuur
Externe criticus                  : Wouter Tooren, omgevingspsycholoog
Toegevoegde criticus         : Gert Kwekkeboom, architect, Civic Architects

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 11 maart om 11u30
Locatie: Shanti’s in het gebouw van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst

Transformeren met affordance toont een andere manier van het herbestemmen van gebouwen, toegepast op de Meelfabriek Codrio/Latenstein in Rotterdam.
Nieuwe gebruiksperspectieven worden geïntroduceerd voor ruimtes die het gebouw al heeft. Ruimtes die multi-inzetbaar zijn zonder daar flexibele elementen aan toe te voegen waardoor dit mogelijk is. Het zijn ruimtes met een vast interieur waar activiteiten plaatsvinden in plaats van een vast programma met flexibele ruimtes. Dit is mogelijk door ontwerpend onderzoek te doen naar de ruimtelijke kwaliteit van Codrico/Latenstein en het toevoegen van architectonische objecten aan de hand van affordance. Geen generieke ruimtes. Het is ontwerpen op basis van gedrag in plaats van ontwerpen voor een specifieke functie. Tegelijkertijd biedt de multifunctionaliteit potentie voor de locatie door de verschillende activiteiten die mogelijk zijn in het gebouw.

Affordance werd voor het eerst waargenomen door de Amerikaanse psycholoog James J. Gibson.
Hij schreef erover in 1977 in zijn artikel ‘‘De Theorie van Affordances’’. Een onderzoek naar hoe elk persoon zijn omgeving visueel waarneemt. Hij had het idee dat affordances de eigenschappen zijn van een object om het te laten functioneren zonder dat er instructies voor nodig zijn.
Affordance biedt de mogelijkheid van het waarnemen van onze omgeving waarop wij kunnen reageren en acteren met de dingen die de omgeving ons aanbied. Wij herkennen de mogelijkheden uit eerdere ervaringen, onze fantasie of intuïtie. Denk hierbij aan het belopen van een trap of de simpele vormgegeven speeltoestellen van Aldo van Eijck in Amsterdam die vrijblijvend zijn om op verschillende manieren te reageren en te spelen.

Ik heb onderzoek gedaan naar een andere manier van transformeren omdat ik denk dat er beter omgegaan kan worden met gebouwen die getransformeerd worden. Een gebouw wat getransformeerd wordt heeft vaak waarde. Deze bouwwerken geven identiteit aan de stad. De lagen door de jaren heen blijven zichtbaar, zowel voor de plek als voor het gebouw. Het is belangrijk om hiermee zorgvuldig om te gaan, omdat erfgoed een bepalende rol speelt. Stadsbewoners voelen zich ermee verbonden.

Bij transformatie is de drager, de basis die vaak  als enige behouden blijft. De overige lagen inbouw, huid, installatie en ontsluitingen worden bij iedere transformatie aangepast zodat het weer geschikt is  voor een nieuw programma in een nieuwe tijd. Het grootste probleem is het programma wat vaak te specifiek is waardoor het gebouw in de loop der tijd zijn identiteit verliest en opnieuw gestript moet worden. Blijven strippen is niet te verantwoorden als je het hebt over verduurzamen van gebouwen, Co2-uitstoot vermindering en de historische waarde.

Een gebouw waar stadsbewoners zich mee verbonden voelen, ondanks dat dit geen publiek toegankelijk gebouw  is, is het Codrico/Latenstein meelfabriek terrein op Katendrecht.
Katendrecht, toen een havenwijk met arbeiders liggend aan de Rijnhaven waar vroeger veel havenactiviteiten was en de Holland American Line iedere week vertrok naar Amerika. Na de WOII kwam de modernisering met veel activiteit van meelfabrieken, waaronder de Coöperatieve Meelfabriek en Codrico. Twee gebouwen die door de jaren met elkaar verbonden zijn. Elk gebouw heeft nog steeds een specifiek element om de meelfabriek te definiëren. Hoge, grote ruimtes met dikke betonnen kolommen en liggers die laten denken aan een eeuwig bestaan. Elke ruimte groot  genoeg om duizenden kilo’s graan op te slaan in meters hoge silo’s en  grote oppervlaktes van magazijnen voor meel.

Momenteel liggen er plannen om Katendrecht te herontwikkeling en de havenactiviteiten vaarwel te zeggen. Verandering die een stad mee maakt, is een verandering voor een gebouw. 
Dit geldt ook voor Codrico/latenstein die nog steeds werkt als meelfabriek.

Codrico/Latenstein wordt een openbaar publiek gebouw. Het gebouw voedt de openbare publieke activiteiten in de plint. Deze activiteiten voeden het publieke interieur wat weer een verrijking is voor de stad. Het gebouw is in te delen in 6 verschillende type ruimtes; Bos van kolommen, entree, vrije vloeren, pleinen, rustplekken en landmarks. Elk van deze ruimte heeft z’n eigen karakter en sfeer, kansen en beperkingen. Hier is een matrix uit ontstaan per ruimte als leidraad.
Het karakter van de ruimtes bepaald hoe wij ons  gedragen en wat de activiteiten kunnen zijn.
Het faciliteren van deze activiteiten ontwerp ik met affordance. In de theorie van affordance hebben we het dan over fysieke affordance. Die is weer in te delen in waarneembaar, verborgen en valse.
Het ontwerpen met waarneembare affordance in de architectuur gaat volgens mij  gepaard met materiaal, tactiliteit, licht en schaduw, kleur, verhouding en sfeer.
Architectonische objecten toevoegen zoals een trap, plateau en balkon en het verwijderen van gevels en vloeren zorgen voor een openbaar toegankelijk gebouw met meer mogelijkheden. Deze type ingrepen samen met de affordance zorgen voor een gebouw dat niet herhaaldelijk gestript hoeft te worden. De nieuwe laag in het gebouw is geen eindbeeld, maar een nieuwe laag voor het begin.

­­Niet alleen het gebouw zelf, maar ook de omgeving wordt vernieuwd waardoor stedelijke activiteiten in gang kan worden gezet. Net als het complex wordt de omgeving opengesteld.
Er is op dezelfde manier omgegaan met de buitenruimte als het gebouw. Vrijheid van interpretatie van gebruik. Affordance biedt dus ook mogelijkheden aan voor zijn omgeving.

share item