Vrijdag 11 december om 14u00 vindt de slotpresentatie plaats van Saskia Moerenhout (Architectuur) met als onderwerp “Bovenkameren van Zuidplein“.

Commissie:
Voorzitter                            : Robert von der Nahmer (RAVB)
Mentor                                 : Sanne van Manen (MVRDV)
Externe criticus                  : Helga Snel (helgasnelarchitecten)
Toegevoegde criticus         : Rien Korteknie (Korteknie Stuhlmachter Architecten)

Afstudeerdatum en locatie:
Vrijdag 11 december om 14u00, besloten bijeenkomst

Bovenkameren van Zuidplein – waar mensen preventief aan hun mentale welbevinden
kunnen werken.

In Nederland veroorzaken psychische stoornissen de grootste ziektelast. Één op de vijf volwassenen krijgt
te maken met een depressie. Er is een trend van toenemende burn-outs en werkstress. 43% van de
bevolking geeft aan eenzaam te zijn.

Een aantal maatschappelijke problemen die juist in deze tijd, waarin de zorgtaken zijn verschoven van de
landelijke overheid naar de gemeenten, waarin de zorg steeds specialistischer en daardoor de preventieve
zelfzorg belangrijker is dan ooit, een nieuwe kijk verdienen op hoe architectuur positief kan bijdragen aan
het mentale welbevinden van de mens.

Volgens experts kan een kleine positieve prikkel in de dagelijkse routine al veel verschil maken in de
ervaring van de psychische gezondheid. Zuidplein is een openbare centrale locatie, een knooppunt, waar
dagelijks veel mensen komen die volgens onderzoek hun psychische gezondheid matig tot slecht ervaren.
Zuidplein zou dus een positief prikkelende plek moeten zijn, maar is het dat ook?

Mijn ontwerp biedt een alternatieve route op het dak van het winkelcentrum Zuidplein aan waar je kunt
onthaasten. Waar je dus letterlijk even opgetild wordt uit je dagelijkse routine en die daarmee positief
geprikkeld wordt. Vanuit het onthaasten ontstaat er tijd om gebruik te maken van de ruimtes waarin je
kunt ontzorgen, ontmoeten en ontdekken. Het programma komt voort uit de behoefte van de stadse
locatie en die van de gebruikers ondersteunend aan de preventieve zelfzorg voor het mentale
welbevinden. Deze combinatie is nog nergens anders terug te vinden en heeft daarom een nieuw type
gebouw nodig.

De architectonische kenmerken, zoals vorm, structuur en routing van het gebouw, zijn contrasterend aan
die van het winkelcentrum Zuidplein. Het gebouw is opgebouwd uit hoven, kameren en poorten, die elk
hun eigen kenmerken hebben. Door het overlappen van deze onderdelen ontstaan segmenten van cirkels
die de ruimte definiëren en divers zijn in schaal en vorm. Deze differentiatie aan segmenten passen in het
dragend rechthoekig grid van het winkelcentrum Zuidplein, waardoor het mogelijk is deze contrasterende
vormen boven elkaar te gebruiken. De hofstructuur waarbij de tuin centraal staat, zorgt voor een
beschermde binnenwereld in een stadse omgeving. Daar waar hoven samenkomen is er tijd en ruimte
voor ontmoeting, daar waar kameren naar binnen gekeerd zijn is er tijd en ruimte voor ontzorgen, daar
waar kameren naar buiten gekeerd zijn is er tijd en ruimte voor ontdekking en daar waar poorten de
dagelijkse route van het gehaaste drukke stadse leven verbindt met de beschermde binnenwereld kan het
onthaasten beginnen.

Je doorloopt je persoonlijke organische belevingsroute om de tuinen en door de kameren heen, waarbij je
zowel bewust als onbewust wordt gestuurd door de verschillende thema’s. De thema’s dynamiek,
beleving, observatie, reflectie, verrijking en kalmte zijn terug te vinden in het programma, type tuin,
inrichting en materialisatie. Zo word je als het ware op je gevoel door het bouwwerk geleid naar, de op dat
moment bijpassende, plek(ken) om preventief aan je mentale welbevinden te werken.

Met deze nieuwe kijk op hoe architectuur positief kan bijdragen aan het mentale welbevinden van de
mens en daarmee aan de vitale stad en aan een vitale maatschappij, hoop ik te inspireren en een gesprek
te starten.