Dinsdag 10 mei om 19u00 vindt de slotpresentatie plaats van Tom Koetsenruijter (Architectuur) met als onderwerp “Een toekomst voor de Van Gilse Kandijfabriek“.

Commissie:

Voorzitter                           : Sjoerdieke Nicolson-Feenstra (RAvB)
Mentor                               : Sem Holweg (Architectenbureau Visser en Bouwman)
Externe criticus                  : Izabela Slodka(Studio Iza Slodka)
Toegevoegde criticus         : Frederik Pöll (FPBA)

Afstudeerdatum en locatie:
Dinsdag 10 mei om 19u00
Locatie: Auditorium RAVB, directiekade 23, 3089 JA, Rotterdam

context
De voormalig industriële spoorzone van Roosendaal wordt de komende jaren getransformeerd naar wijk voor wonen/ werken/cultuur/innovatie. Doel is om het oude centrum met deze nieuwe ontwikkeling te verbinden. Precies op deze verbinding ligt de Koninklijke Van Gilse Kandijfabriek – een industriegebouw uit 1947.

Het gebied tussen spoor en kade heeft de laatste eeuw de ontwikkeling doorgemaakt van historische suikerindustrie naar grootschalige productie tot – de laatste 20 jaar – kleinschalige cultuur- en maak-industrie. In de gemeentelijke planvisie moet de plek nu ontwikkeld worden om ook woningbouw te huisvesten, waarmee grootschalige vernieuwing voor de deur staat.

urgentie
Tegelijkertijd wordt met de komst van ontwikkeling naar woningbouw bestaande culturele, creatieve maak-industrie uit het gebied verdreven. Het is een herkenbare trend binnen gentrificatie waar dergelijke initiatieven als tijdelijke ‘placeholder’ wordt ingezet, om vervolgens plaats te moeten maken voor permanente commerciële invulling. Door middel van permanente huisvesting in een cultuurcluster kan gebroken worden met het idee van cultuur als gentrificatiemachine.

In de nieuwe wijk ‘Stadsoevers’ lijkt de Van Gilse Kandijfabriek buiten beschouwing gelaten te worden. Een niet-ingekleurde vlek in de planvisie, wachtend op leegstand, sloop en nieuwbouw. Terwijl behoud en integratie van de fabriek juist zo belangrijk is voor de authenticiteit van de plek: Op de eerste plaats omdat het gebouw een bouwhistorisch en cultuurhistorisch monument van het gebied belichaamt. De aanwezigheid van de suikerfabriek heeft de plek en stad ontwikkeld tot wat het nu is, op het kruispunt van centrum, woonwijk en industrieterrein.

ontwerp
In mijn herbestemming van de Van Gilse Kandijfabriek ligt de nadruk op het ontwerp van de publieke en collectieve ruimten.
Dwars door het gebouw knipt een nieuw toegevoegde centrale as de verschillende aaneen gesmolten bouwdelen en versterkt hiermee de leesbaarheid van het oorspronkelijke ensemble. Langs deze centrale as in het gebouw wordt een publieke route gerealiseerd die gebruikers en bezoekers door het gebouw leidt.

Zes bouwdelen van het ensemble huisvesten de verschillende initiatieven en zijn intern georienteerd rondom een collectief hart. De centrale as verbindt de stad met dit collectieve hart van de fabriek. Door de kandijfabriek op stedenbouwkundig strategische plekken naar de omgeving te openen krijgt deze een publiek karakter.
De voorgestelde route start in het verlengde van toekomstige aanliggende woonwijk, leidt de bezoeker langs verschillende initiatieven en door het collectieve hart, om vervolgens uit te komen bij het horecaplein gericht op de zuidelijke centrumzijde. Onder de voormalige schoorsteen waarlangs een nieuwe uitkijktoren herrijst, vormt het ketelhuis met haar horecafunctie een warme start van de publieke route vanaf de centrumzijde.

Een belangrijk uitgangspunt in de herbestemming is het verschil in de vormgeving van de publieke route en de vormgeving van interventies in de bestaande bouwdelen. De architectuur van de publieke route is expressief vormgegeven en polariseert aan de bestaande, functionele wederopbouwarchitectuur van de fabriek. In bestaande bouwmuren wordt discreter vormgegeven aan architectonische interventies – nieuwe doorbraken worden versmolten binnen het ritme van bestaande vensters en kennen een gelijke maat, kleurstelling doch eigentijdse plasticiteit en materialiteit.

De transformatie van de Van Gilse Kandijfabriek is een ruimtelijke interventie in het 20e-eeuwse fabrieksensemble die de bouwdelen en hun gebruikers verbindt met elkaar en hun context.