De publicatie Vrouwen in architectuur en het gelijknamige symposium braken het afgelopen jaar een lans voor de vrouwen die stelselmatig zijn genegeerd in de literatuur over ons vakgebied. Deze poging tot het samenstellen van een meer inclusieve geschiedenis heeft nadrukkelijk tot doel om een bijdrage te leveren aan een meer inclusieve architectuurpraktijk. Dat geschiedenis wordt ingezet om een bijdrage te leveren aan het oplossen van een actueel probleem is in ons vakgebied uitzonderlijk. Deze eerste inventarisatie van de huidige stand van zaken in het onderzoek rond dit onderwerp in Nederland biedt daarbij een waardevol startpunt. Het laat enerzijds zien waar de mogelijkheden liggen, maar ook de problemen die je daarbij tegenkomt, en hoe moeilijk het is om die te omzeilen.

Hardnekkige mythes

Centraal en verbindend uitgangspunt in de pleidooien in het boek voor een meer inclusieve architectuurgeschiedenis en architectuurpraktijk is de noodzakelijkheid van een bredere kijk op het vak en het beroep van architect. In de zoektocht naar oplossingen voor de ‘leaky pipeline’ [1] in architectuur pleit architect en hoogleraar Lara Schrijver in haar essay voor een minder competitieve architectuurcultuur. Geïnspireerd door de feministische theorieën van onder meer bell hooks probeert zij de mythe te ontkrachten dat rivaliteit en creatieve genialiteit noodzakelijke voorwaarden zijn voor het bereiken van architectonische kwaliteit. In de huidige architectuurcultuur wordt de architect nog steeds stelselmatig gepresenteerd als een uniek genie die zijn rivalen probeert te ondermijnen door het positioneren van een eenzijdig wereldbeeld met een bijbehorende architectuur.  Aan de hand van historische voorbeelden toont Schrijver aan dat de werkelijkheid in essentie meerstemmig is. Deze meerduidigheid zou de grond van de architectuurpraktijk moeten vormen, waarbij het ruimte bieden aan verschillende perspectieven en het proberen te begrijpen van de ander het uitgangspunt is. Bij meer collectief georganiseerde architectenbureaus zullen ideeën en voorstellen logischerwijs gelaagder worden, waarbij de nu vaak buitengesloten zienswijzen ook kunnen worden opgenomen, zo stelt zij.