Winnaar De Meester 2018: ‘wihdaTopia’ – Bram van Ooijen
1 november 2018Fotografie Rhalda Jansen, van links naar rechts: juryleden Tracy Metz, Karen van Vliet en Johan Moerman, winnaar Bram van Ooijen, jurylid Bjarne Mastenbroek, genomineerde kandidaten Nina van Osta en Jurian Voets, en juryvoorzitter Dikkie Scippio.
Bram van Ooijen, afgestudeerd stedenbouwkundige aan de Rotterdamse Academie, won gisteravond 31 oktober 2018, De Meester 2018 met een strategisch afstudeerplan dat zich afspeelt in Amman gaat over het besef dat de vluchtelingencrisis van de eenentwintigste eeuw een stedelijk probleem is. De Meester is een promotieprijs van € 5.000 geïnitieerd door de Fleur Groenendijk Foundation bedoeld om de jonge architect of stedenbouwkundige te ondersteunen met zijn/haar werk en carrière. Naast Bram streden Nina van Osta en Jurian Voets om de felbegeerde titel in GarageRotterdam voor jury en publiek.
De jury: “Bram stelt met zijn vraag aan de orde, wat nu precies de rol van de stedenbouwkundige zou kunnen zijn, in een complexe situatie waar geen sprake is van sturing door een vorm van centraal gezag. De jury geeft met de prijs de opdracht aan Bram om die vraag te beantwoorden.” Hij kan nu de volgende stap zetten: wat kunnen stad & stedenbouw leren van zijn dialectische strategie voor vluchtelingenstad Al-Wihdat?
- Afbeelding 1: Ontwikkeling Al Wihdat, 1955-1975-2050: van uitzonderingstoestand, via heterotopie, naar de nieuwe norm
Bram van Ooijen: “Deze aankomststeden zijn de plaatsen waar de volgende grote generatie geboren zal worden, of waar de volgende grote explosie van geweld zal plaatsvinden. Het verschil hangt af van onze kennis, vermogen en bereidheid om in deze steden te investeren.”
wihdaTopia – Bram van Ooijen
Afgestudeerd Stedenbouwkundige 1-12-2017
Ingezonden voor Archiprix NL 2019 + Genomineerd voor De Meester 2018.
Het afstudeerproject van Bram van Ooijen is geworteld in het besef dat de vluchtelingencrisis van de eenentwintigste eeuw een stedelijk probleem is. Daarmee heeft het humanitaire probleem en de huisvestingsopgave zich van een niemandsland naar de bestaande leefomgeving verplaatst. Deze nieuwe realiteit maakt het, zo poneert het project, noodzakelijk het verschil tussen de uitzonderingstoestand van het vluchtelingenkamp en de normaliteit van de stad achter ons te laten en op zoek gaan naar de overeenkomsten tussen kamp en stad.
- Afbeelding 2: De evolutie van het plan
Vanuit die verbondenheid formuleert Bram een strategie op basis waarvan het vluchtelingenkamp zich vanuit de uitzonderingstoestand, via een heterotopische tussenfase, kan ontwikkelen tot een inclusieve stadswijk. Het project onderzoekt die mogelijke toekomst voor Al Wihdat, een 60 jaar oude, inmiddels in Amman gelegen, Palestijnse vluchtelingennederzetting, die anno 2017 nog steeds afhankelijk is van internationale hulpverlening. Het onderzoek leidt tot een reeks organisatorische en ruimtelijke spelregels, in verregaande mate ontleend aan de ruimtelijke en de cultureel bepaalde gebruiks-logica van het kamp, die zicht biedt op een nieuwe norm voor het hulpverleningsvraagstuk als stedelijk probleem.
Afstudeercommissie:
Martin Aarts (mentor), Mark Veldman (vaste externe criticus), Jan Willem Petersen (toegevoegde externe criticus) en Wouter Veldhuis/Margit Schuster (voorzitter)
“wihdaTopia is een manifest dat aantoont dat Brams’ manier van denken helpt de realiteit van het vluchtelingenvraagstuk onder ogen te zien en daarmee onderdeel te maken van een narratief over steden van de toekomst wereldwijd.”
-Martin Aarts, afstudeermentor
“De kennisontwikkeling door middel van onderzoek en ontwerp heeft geresulteerd in een onderbouwde visie en een duidelijke stellingname, die uitdaagt tot verdere discussie en reflectie.”
-Mark Veldman, lid afstudeercommissie
“Het schept vertrouwen dat Bram, door zijn brede interesse en ondervragende houding, in staat is om naast zijn (strategische) ontwerpkwaliteiten een breder vocabulaire te ontwikkelen.”
-Jan Willem Petersen, lid afstudeercommissie