Het Laurenskwartier is het oudste stukje centrum van Rotterdam. Het karakter is één van fijnmazigheid. Toch wordt het gebied vaak overgeslagen, lijkt vergeten en verscholen naast het drukke Lijnbaankwartier. Verbindingen ontbreken. De Westewagenstraat is een veel gebruikte straat door passanten die zich bewegen tussen de Hoogstraat en de Meent. Maar het is onaantrekkelijk verblijfsgebied vanwege het heersende achterkant milieu en de leegstand. Het karakter van de Westewagenstraat met haar ligging aan de Delfsevaart, tussen Dudok en de Huf met uitzicht op de Laurenskerk is één die meer aandacht verdient. Verbetering van de verblijfskwaliteit zal dit stadsdeel beter zichtbaar en aantrekkelijker maken voor bezoeker en bewoner.

De bebouwing langs de Delfsevaart is van grote historische waarde voor de stad. De drie torens tussen de Hoogstraat en de Meent stammen uit de wederopbouwperiode Het geheel oogt echter rommelig. Door de lagere zijgebouwen te elimineren, ontstaat er ruimte voor kansen. Combinatie van een winkel, horeca en woonprogramma zal de verblijfskwaliteit langs de Westewagenstraat vergroten. De lengte en het smalle karakter van deze locatie vragen om een fijnmazige aanpak die juist in dit gebied op haar juiste plek staat.

Door grote en kleine kamers aan elkaar te schakelen en aan weerszijden van de torens te positioneren ontstaat een intiem stedelijk interieur met grote variatiemogelijkheden. Er ontstaan grote stadskamers omringt door kleinere, allen verschillend: dans, -tuin, terras of hof.

De grenzen vervagen en de spanning tussen overgangen van publiek naar privaat neemt af. De smalle beukmaat aan de straat en waterkant maakt de sfeer en relatie tussen de weerszijden duidelijk voel –en zichtbaar.

Het huiskamereffect van de stadskamers wordt versterkt door de plastiek in de gevels. De hoge ramen en kozijnen versterken het stadsgevoel en de sfeer van een danszaal. De externe façades stralen meer rust uit om zich in te passen tussen de historische bebouwing.

Ingeklemt tussen het Centrum en de Blaak en tussen de Hoogstraat en de Meent, rondom de Grote kerk, bevindt zich het oudste stukje van Rotterdam. Een luwtegebied tussen twee grote winkelgebieden en twee drukbezochte winkelstraten. Een gebied dat geen invloed heeft op het bestaande winkelgebied maar daar wel de potentie voor heeft. In dit plan wordt een luwtegebied getransformeerd een commercieel schakelgebied, een koppeling tussen het Centrum en de Blaak en tussen de Hoogstraat en de Meent.

Om dit luwtegebied rondom de grote kerk commercieel interessant te maken moeten we het verdichten, er moeten ruimtes ontstaan die voor winkels, horeaca en passanten aantrekkelijk zijn. Leidend in deze transformatie is de stedenbouwkundige structuur van het voor-oorlogse Rotterdam, met als voornaamste kenmerken zijn bebouwde dichtheid en de kronkelende smalle staten en stegen.

Mayor of the Sunset Strip is onderdeel van deze stedenbouwkundige transformatie en spitst zich voornamelijk toe op de herontwikkeling van het karaktistieke voor-oorlogse onderstation van het voormalig Gemeentelijk Electricteits Bedrijf en het daaraan gekoppelde bouwblok. Een bouwblok dat op dit moment geen toevoeging is voor het bestaande winkelgebied maar daar door zijn grote inhoud en diepe beukmaten zeer geschikt voor is.

Door twee doorbraken te maken aan de zijde van de Meent en het Grotekerkplein wordt de ruimte binnenin het bouwblok ontsloten. Daarnaast wordt er een nieuw structurerend bouwvolume toegevoegd in de binnenruimte. Deze twee ingrepen creeeren een nieuwe winkelpassage, de Meent en het Grotekerkplein worden door een nieuwe binnenwereld aan elkaar geschakeld.

Deze nieuwe binnenwereld is per definitie geen doorsnee winkelstraat, het heeft door zijn vormentaal en kleur een zeer vervreemdend, en misschien wel, obscuur karakter. Niet bepaald een plek voor het grote commerciele winkelbedrijf, eerder een luwteplek voor rariteitenwinkeltjes met waar uit vere oorden, opgezette dieren, inheemse wapens, antieke circusartikelen, extravagante schoenen, latex kledingstukken en wonderlijk geneeskrachtige kruiden.............

Met het atelier worden er twee ontwerpvoorstellen gedaan voor twee steden met verschillende relaties met de bebouwing aan de straat.

In Berlijn is een grootstedelijk bouwblok herontwikkeld waardoor er nieuwe relaties met het bouwblok aan de straat ontstaan. Langs de drukke stadsstraat Prenzlauer Allee komt een nieuw plein die aansluit bij het huidige programma van de straat. Aan de Marienburgerstrasse bevind er zich ook de ingang naar de parkeerplekken onder het nieuwe plan. De bewoners van het plan komen dan via de lichtpatios naar binnen in hun eigen woonhof waarna ze de woningen kunnen betreden. Van de grondgebonden woningen aan het hof tot de appartementen via de trappenhuizen en de woningen aan bovenste verdieping met de dakterrassen. Door de parkeerplekken op het maaiveld zijn de hoven verhoogd, dit zorgt voor meer zonlicht op de hoven en door de trappen een duidelijke scheiding tussen openbaar en private hoven. De hoven in het plein staan in de relatie met de huidige hoven die daardoor vergroot en versterkt worden.

De bebouwing die de hoven definieert is een snakevormig bouwblok die zich om de ruimtes heen vormt.

Het kernwinkelgebied van Sittard is volop in beweging. De aanloopwegen van het winkelgebied worden op dit moment gekenmerkt door leegstaande winkels. Dit effect zal versterkt worden door het nieuw te bouwen winkel-/cultuur complex “Ligne”. Om verdere winkelleegstand van het centrum te voorkomen zal commercieel oppervlak geschrapt moeten worden. Het jaren-zeventig winkelcomplex “Den Tempel” komt daarvoor in aanmerking.

Wanneer er gekeken wordt naar het huidige winkelaanbod/gebruik vallen de diversiteit aan unieke winkels, de oude stadssfeer en het beperkte aanbod van winkels in de categorie “boodschappen doen” op. Dit laatste aspect komt o.a. door de ligging van Sittard ten opzichte van het “goedkopere” Duitsland. Een gevolg hiervan is het beperkte aantal passanten vanuit de directe omgeving. De buurtbewoners ontbreken. 

Door het plaatsen van woningen en een buurtcentrum wordt er gezorgd voor levendigheid in de buurt. Beide moeten zorgen voor een binding tussen de bewoners, huidig en nieuw, en de buurt. Het buurtcentrum fungeert daarbij in de buurt als een spin in het web, daar wordt de buurt en het buurtgevoel gemaakt. In het buurtcentrum kunnen Sittardenaren naar de muziekvereniging, workshops volgen en geven, studeren in de studiehoek, wat drinken in de brasserie en een werkplek vinden als startende ondernemer.

Daarnaast faciliteert het buurtcentrum een “real-life marktplaats” voor de buurt, een platform voor fysieke verkoop van webshops en een buurtwinkel met producten uit het buurthuis.

De woningen in het gebied zijn gericht op studenten en senioren. Voor deze doelgroepen is er gekozen omdat beide actieve gebruikersgroepen zijn voor het buurtcentrum. Ook zal het samenbrengen van studenten en senioren in een buurt extreme vereenzaming van de ouderen voorkomen, en kunnen de studenten, via bemiddeling van het buurtcentrum, door kleine werkzaamheden en klusjes hun huurprijs kunnen verlagen. Tevens zijn de verschillende qua wooneisen voor studenten en senioren redelijk gelijk, waardoor bij verandering van de vraag de woningen gemakkelijk aangepast kunnen worden.

In Londen is een sterke ecologie aanwezig. Helaas werd dit niet opgemerkt doordat het gebied erg naar buiten gekeerd was en deze werkomgeving vooral in het midden plaatsvond.

Door de lege plekken in het gebied in te vullen met de Kaymet fabriek, woningen en een verkoopplek vormde het gebied een geheel wat vervolgens werd door gesneden d.m.v. een passage. Hiermee werd een sterke visuele connectie gevormd tussen Mile end road en Redman’s road.

Doordat de passage het gebied doorsnijdt, ontstaat er een collage van functies: het patchwork. Elke patch heeft zijn eigen karakteristieke positie en uiterlijk gebaseerd op het gebied waardoor mensen het verhaal van het gebied kunnen aanschouwen.

Om vervolgens de verschillende functies te laten werken zijn installaties nodig. Deze installaties fungeren als de meest karakteristieke elementen van de passage betreffend het kenmerkende uiterlijk.

Vervolgens is het ontwerp van Londen geïmplanteerd in Schiedam. Opnieuw wordt een directe verbinding tussen de twee belangrijkste straten gemaakt. Daarnaast wordt er ook een tweede connectie toegevoegd. De tweede connectie vormt een juxtapositie door de context achter het bestaande gebouw gelegen aan de Rotterdamse dijk te veranderen en dit een andere betekenis te geven.

Het benoemen van iedere functie is erg belangrijk om het verhaal van het gebied te kunnen waarnemen in de passage. Op de onderdelen Stramien, constructie & facade, interieur en installatie is het patchwork verfijnd.

Wanneer mensen door de passage lopen zien zij het karakteristieke verhaal van de omgeving maar daarnaast veranderd dit ontwerp ook het perspectief. Het toont de schoonheid van de werkomgeving.

Sittard, een gemeente welke net als andere steden in Nederland te kampen heeft met vergrijzing. Sittard heeft tevens te maken met leegstand in de bestaande winkelvoorraad. In dit Atelier wordt gekeken naar een nieuwe invulling van deze typerende complexen. Het binden van deze twee elementen is de insteek van mijn Atelier, leegstand vervangen door een leefmilieu voor ouderen en zorgbehoevende.

Het lijkt vanzelfsprekend samen oud worden. Helaas is de werkelijkheid niet altijd even vanzelfsprekend. Het huidige zorgstelsel is gebaseerd op voorzieningen buitenshuis. In het geval van ziekte of behoefte aan zorg moet men naar deze ´externe´ voorzieningen toe. Hierbij kan gedacht worden aan het ziekenhuis, de huisarts, fysiotherapeut, diëtist, logopedist, etc.Indien men zelf niet in staat is naar deze voorzieningen toe te gaan is er sprake van thuiszorg. Deze thuiszorg is op vaste momenten op de dag afgestemd op de behoefte aan de zorg. Deze komende en gaande vorm van zorg heeft als gevolg dat de zorgverlening ingepland moet worden. De patiënt heeft deze zorg immers een beperkte tijd tot zijn beschikking. Naast deze ingeplande vorm van zorg ervaart de patiënt vaak hinder in zijn huis. Niet alle huizen zijn geschikt indien men minder mobiel al dan niet immobiel wordt. Obstakels als dorpels bij de deuren, trappen e.d. vormen al snel een belemmering in de mobiliteit van de patiënt. Dit heeft tot gevolg dat een patiënt bij immobiliteit of een hoge zorgbehoefte gedwongen uit huis geplaatst moet worden. De patiënt wordt overgeplaatst naar een zorghuis. Hier krijgt de patiënt een eigen kamer, maar alle basisvoorzieningen, denkende aan badkamer, toilet e.d. worden gedeeld met andere patiënten.

De omgeving, het zorghuis, met zijn gedeelde ruimtes, typerende interieur, het missen van thuis en zijn of haar partner heeft tot gevolg dat de patiënt continu geconfronteerd wordt met zijn gedwongen behoefte aan zorg en/of ziektebeeld. Mijns inziens is dit de omgekeerde wereld, men wil samen thuis oud worden, ook wanneer het leven tegen zit en men minder uit de voeten kan. Samen zijn, thuis zijn, thuis voelen is een basis behoefte van de mens. Dit onderzoek richt zich op deze basisbehoefte van de mens. Een thuis hebben waar alle vormen van zorg toereikend zijn zonder dat de patiënt zijn vertrouwde omgeving moet verlaten.

Ten midden van de hovenbebouwing van Prenzlauer berg bevindt zich een braakliggend terrein dat in gebruik genomen is door de buurtbewoners. Dit is de planlocatie voor de eerste ontwerpopgave, de opdracht: “verdicht!”

De tweede ontwerpopgave luidt: implementeer het plan op een locatie in Rotterdam: wijkpark oude westen.

Zonder te weten wat de locatie van de tweede opgave zou worden, gingen wij aan de slag met Berlijn. Het uitgangspunt voor mijn ontwerpopgave was: behoud de openbare ruimte, maar maak hem af. Langs de randen bevinden zich blinde brandmuren, onvoltooide hoven en een recent baugruppe-project. Met bebouwing in de vorm van een lint, die met zijn typologie regeert op de verschillende situaties, werden de hoven afgemaakt en de openbare ruimte omrand. De bebouwing is in het ene geval eenzijdig georiënteerd en in het andere geval tweezijdig. In de plint bevinden zich publieke functies, in de bovenbouw woningen. Alle woningen zijn collectief ontsloten, met een hof of een verticale interpretatie van een hof. Er zijn geen voordeuren aan de straat; de 'Berliner' woont namelijk niet graag aan de straat. De ruimte krijgt hierdoor nog meer een openbaar karakter, maar het gevaar loert dat niemand het toe-eigent. Zicht vanuit de woningen en functies in de plint zijn daarom wenselijk.

Bij het implementeren van dit plan in Rotterdam, was het noodzakelijk om bewust te worden van de ingrepen die gedaan zijn. De omgang van de Rotterdammer met de straat is anders. De openbaarheid van een straat is verbonden aan de mate van toe-eigening van de bewoners.

Door te spelen met het contact tussen de woningen en de ruimte, zijn drie verschillende pleintjes ontstaan met alledrie een verschillend gevoel van openbaarheid.  Een belangrijk verschil in typologie is dat in Rotterdam weer gebruik wordt gemaakt van smallere, diepere woningtypes om de intensiteit aan de straat de vergroten.

This prototype design is an answer to London’s problem of manufacturing businesses being pushed out of the expensive city centre. By incorporating manufacturing in compensation law Section 106, housing becomes the financially leading program where manufacturing is top-down strategically added to. The forced combination of working and housing requires new typologies, such as the Roller Door Community. Key elements, to which site-specific options can be added, are the collective hall with shared facilities and it’s connection to the High Street. This roller door facade building forms the combined entrance for residents, employees, goods and customers on foot, by bike, forklift or car. It’s a place of friction, street life and a lovely place to witness that.

De Couwenburg, Haagseveer, Westewagenstraat, Keizerstraat, Posthoornstraat, Glashaven en Rederijstraat is het projectgebied. Een straat met 7 namen. Een lijn die belangrijke straten van Rotterdam doorsnijdt en die uitmondt aan de Nieuwe Maas. De straat heeft potentie om meer mee te spelen in het stedelijk netwerk. Met Place Framing gaan we de straat met 7 namen opnieuw een onderdeel van de stad Rotterdam maken. Dit doen we door de straten en de kruisingen goed in te kaderen. Door nieuwbouw te maken, op te toppen op bestaande gebouwen en door de gaten te vullen ontstaat er een nieuwe stedenbouwkundige structuur. Bestaande rooilijnen in de straat blijven behouden, omdat er gespeeld wordt met verhoudingen. Door Place Framing krijg je het open-gesloten gevoel terug in de stad en hebben open ruimten opnieuw een betekenis. Verdichting wordt zo ingezet om Rotterdam terug te laten genieten van de kleinschaligheid met op loopafstand interessante openbare ruimten. Het Meentplein is een uitwerking van de stedenbouwkundige strategie waarbij het gebouw een goede relatie heeft met de straat en de architectonische context.